تاریخچه کفش

ما در این مطلب قصد داریم نگاهی گذرا به تاریخچه کفش در جهان و ایران داشته باشیم.همانطور که می دانید امروزه ده ها نوع کفش در دنیا وجود دارد از جمله انواع کفش ایرانی،بخش عمده این تنوع مربوط به سال های اخیر است.برای آشنایی با “تاریخچه کفش” با کفش جوان همراه باشید.

تاریخچه کفش در دوران باستان

قدیمی ترین کفش چرمی شناخته شده، حدود 5500 سال قدمت دارد که در ارمنستان یافت شده است

اولین کفش های شناخته شده صندل های پوست درخت درمنه هستند که مربوط به حدود 7000 یا 8000 سال قبل از میلاد می باشد که در سال 1938 در غار فورت راک در ایالت اورگان ایالات متحده یافت شد.قدیمی ترین کفش چرمی جهان، ساخته شده از یک تکه پوست گاو که با طناب چرمی در امتداد درزهای جلو و پشت بسته شده است،این کفش در آگوست 2006 کشف شد و باستان شناسان تخمین می زنند که این کفش چرمی بین 1800 و 1100 قبل از میلاد ساخته شده است،که آن را به قدیمی ترین کفش کشف شده در اسکاندیناوی تبدیل می کند.اما قدیم ترین کفش دنیا در مجموعه غاری در ارمنستان در سال 2008 پیدا شد و اعتقاد بر این است که قدمت آن به 3500 سال قبل از میلاد می رسد.کفش‌های اوتزی مرد یخی، متعلق به 3300 سال قبل از میلاد، دارای پایه‌های پوست خرس قهوه‌ای، صفحات جانبی پوست آهو، و یک شبکه نخی از پوست بود که دور پا را محکم می‌کشید.
تصور می‌شود که کفش‌ها ممکن است مدت‌ها قبل از این مورد استفاده شده باشد، اما از آنجایی که مواد مورد استفاده بسیار فاسد شدنی بودند، یافتن شواهدی از اولین کفش‌ها دشوار است.

تاثیر کفش بر آناتومی پا

با مطالعه استخوان های انگشتان پا کوچکتر (بر خلاف شست پا)، مشاهده شد که ضخامت آنها تقریباً 40000 تا 26000 سال پیش کاهش یافته است. این امر باستان شناسان را به این نتیجه رساند که پوشیدن کفش باعث رشد استخوان کمتر و در نتیجه انگشتان کوتاه تر و نازک تر می شود.

اولین کفش های دنیا از چه جنسی بودند:

اولین طرح ها در تاریخچه کفش از نظر طراحی بسیار ساده بودند، اغلب صرفاً “کیف پا” از جنس چرم برای محافظت از پاها در برابر سنگ، زباله و سرما.بسیاری از بومیان اولیه در آمریکای شمالی از نوع مشابهی از کفش ها، معروف به موکاسین استفاده می کردند. اینها کفش های چسبان و با کف نرم هستند که معمولاً از چرم یا پوست گاومیش کوهان دار درست می شوند و نیز با مهره های مختلف و تزئینات دیگر تزئین شده بود و ضد آب?طراحی نشده بودند و در هوای مرطوب و ماه‌های گرم تابستان، اکثر بومیان آمریکا پابرهنه می‌رفتند.
همانطور که تمدن ها شروع به توسعه کردند، صندل های بند دار (نوعی ابتدایی از دمپایی های مدرن امروزی) پوشیده شدند.این کشفیات با استفاده از تصاویری کع آنها در نقاشی های دیواری مصر باستان مربوط به 4000 سال قبل از میلاد کشیدند برمی گردد. یک جفت یافت شده در اروپا از برگ های پاپیروس ساخته شده بود و قدمت آن تقریباً 1500 سال است. آنها همچنین در اورشلیم در قرن اول عصر رایج بودند.صندل های بند دار توسط تمدن های بسیاری پوشیده می شد و از مواد بسیار متنوعی ساخته می شد. صندل های مصر باستان از پاپیروس و برگ خرما ساخته می شدند. ماسایی های آفریقا آنها را از پوست خام درست کردند. در هند آنها را از چوب می ساختند. در چین و ژاپن از کاه برنج استفاده می شد. از برگ های گیاه سیزال برای ساختن ریسمان صندل در آمریکای جنوبی استفاده می شد در حالی که بومیان مکزیک از گیاه یوکا استفاده می کردند.

تاریخچه کفش در یونان باستان

بسیاری از مردم در دوران باستان، مانند مصری ها، هندوها و یونانی ها، نیاز چندانی به کفش نمی دیدند و بیشتر اوقات، پابرهنه بودن را ترجیح می دادند. مصریان و هندوها از کفش‌های زینتی مانند صندل بدون کفی معروف به «کلئوپاترا» استفاده می‌کردند،که هیچ محافظت عملی برای پا فراهم نمی‌کرد. یونانیان باستان تا حد زیادی به استفاده از کفش‌ها ضرورتی نمی دیدند.کفش‌ها عمدتاً در تئاتر به‌عنوان وسیله‌ای برای افزایش قد استفاده می‌شد و بسیاری ترجیح می‌دادند پابرهنه بروند.ورزشکاران در بازی‌های المپیک باستان با پای برهنه شرکت میکردند.حتی خدایان و قهرمانان عمدتاً با پای برهنه به تصویر کشیده می شدند، جنگجویان با پاهای برهنه نبرد می کردند و اسکندر مقدونی با ارتش های پابرهنه امپراتوری وسیع خود را فتح کرد. اعتقاد بر این است که دوندگان یونان باستان نیز پابرهنه می دویدند.

تاریخچه کفش سربازان رومی

رومی ها که در نهایت یونانیان را فتح کردند و بسیاری از جنبه های فرهنگ آنها را پذیرفتند، برداشت یونانی از کفش و لباس را نپذیرفتند. لباس رومی به عنوان نشانه ای از قدرت و کفش به عنوان یک ضرورت زندگی در دنیای متمدن تلقی می شد، اگرچه بردگان و فقرا معمولاً با پای برهنه راه می رفتند.کفش‌های مخصوص سربازان دارای کفی‌های پرچین شده بودند تا عمر چرم را افزایش دهند، راحتی باشند و کشش بهتری داشته باشند. طرح این کفش ها درجه افسران را نیز مشخص می کرد. هر چه این نشان پیچیده تر باشد و چکمه روی ساق پا بالاتر می رفت، درجه سرباز بالاتر می رفت.اشاراتی به پوشیدن کفش در کتاب مقدس نیز وجود دارد.
از حدود 4 قبل از میلاد، یونانیان شروع به پوشیدن کفش های نمادین کردند.بعضی کفش های چرمی با رنگ های سفید، سبز، لیمویی یا زرد می پوشیدند مثلا زن جوان نامزد یا تازه ازدواج کرده کفش های سفید خالص می پوشید. به دلیل هزینه روشن کردن چرم، کفش های روشن تر نمادی از ثروت در طبقه بالا بودند. اغلب روی کف پاها پیامی حک می‌شود تا روی زمین نقش ببندد.کفشداران یونانی که در امپراتوری روم به شهرت رسیدند،در این دوره بسیار مورد توجه بودند.

تاریخچه کفش در ایران

نخستين قوم ايراني که از کفش ها استفاده کردند مادها بودند كه از كفش پوشيدن آن ها تصاويري در كتيبه ها موجود است با توجه به نقش برجسته باقيمانده در تخت جمشيد می توان به توسعه کفش در این دوره پی برد.كفشهای مادها مانند جوراب بودند اما از جنس چرم و دارای پابندهايي بودند که روي پاها محكم مي شدند.

تاریخچه کفش در دوره هخامنشیان

هخامنشينان به كفش همچون ديگر اجزاي لباس اهميت مي دادند و همچون تكه هاي ديگر لباس برای بین کفش اشراف و بقیه مردم تفاوتی قابل توجهی وجود داشته،در كاوشهاي باستان شناسي دو لنگه كفش بچگانه در قلعه شاه دژ اصفهان پيدا شد كه در واقع دومين و سومين كفش هايي هستند كه در تاريخ باستان شناسي ايران پيدا شده اند اما اين تعداد بيانگر استفاده نكردن ايرانيان از کفش نيست و نقش برجسته ها و نقاشی های باقی مانده و اشاره های تاريخ نويسان بيانگر استفاده از آن است.كفش هاي شاهان هخامنشي در تخت جمشيد قرمز رنگ بوده در حاليكه كمانداراني كه در معماريهاي خشتی لعابی شوش ديده می شود کفشهایی زرد رنگ به پا داشتند. چكمه های جلو بسته كه لبه ای ممتاز با لبه های ديگر داشته اند و گاه رو به زانو برگشته اند برای استفاده ماهيگيران و ساكنان نواحی آب خيز بوده است.
موبداني كه در لوحه هاي گنجينه جيحون و آتشكده ها تصوير كشيده شده اند چكمه هايی بلند با زيره ای ضخيم و پاشنه ای به نسبت بلند پوشيده اند، پاشنه كفش در زمان مادها گاه از داخل كفش كار گذاشته مي شد در نقش برجسته ها قوس پاها بيشتر از آن چيزی است كه بايد باشد كه اين امر نشان دهنده داشتن پاشنه داخلی در كفش است، اين ويژگی كم و بيش براي كفش ها در دوره هخامنشينان نيز است.برش اضافه ای كه هخامنشينان در دوخت كفشهای خود ايجاد كرده اند نه تنها برای زيبايی كفش كه برای ايستايی بيشتر كفش روی پا بود.با شكل گيری كفش تزييناتی از جنس مرواريد و سنگهای گران بها همراه با رودوزيهای زيبا به كفش افزوده شد.در زمستان روستاییان كفشهای تخت و با زيره های چرمی سبز رنگ كه به آن بندهايی متصل بود به پا مي كردند.نوعی كفش متداول در جنوب ايران با برگ نخل دوخته می شود،اين كفش ها در مناطق گرمسيری جنوب برای مردم راحت تر از كفشهای چرمی می باشد.با ورود سفيران خارجی به ايران در زمان صفويان شكل و شمايل این لباسها ميان ايرانيان رواج يافت و در نهایت در زمان پهلوی شكل لباس ايرانيان به شكل رایج در جهان تبدیل شد.